Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Tak zwane 500+ dla dorosłych niepełnosprawnych wchodzi w życie od października. Prawo do nowego świadczenia będzie zależało stanu zdrowia i dochodów zainteresowanej osoby. Chodzi o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Będzie przysługiwało osobom, które ukończyły co najmniej 18 lat i są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Muszą legalnie mieszkać w Polsce.

Ważna jest też wysokość świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, które pobiera niepełnosprawny:
– Jeśli nie ma żadnych świadczeń albo ich łączna kwota nie przekracza 1100 zł brutto – otrzyma świadczenie uzupełniające w pełnej kwocie, czyli 500 zł.
– Jeśli łączna kwota pobieranych świadczeń jest wyższa niż 1100 zł, ale niższa niż 1600 zł brutto – otrzyma świadczenie w kwocie dopełniającej do 1600 zł. Na przykład: osoba, która ma 1300 zł emerytury, uzyska świadczenie uzupełniające w kwocie 300 zł.
– Jeśli łączna kwota świadczeń przekracza 1600 zł, to świadczenie uzupełniające nie przysługuje.

Jak obliczyć próg dochodu?
Do progu dochodów wlicza się: wszelkie emerytury i renty (także zagraniczne), renty socjalne, świadczenie Mama4+, a także świadczenia z pomocy społecznej inne niż jednorazowe, np. zasiłki stałe.
Nie uwzględnia się natomiast dochodu z pracy zarobkowej, umów dzierżawy i najmu. Nie wlicza się także renty rodzinnej przysługującej osobie, która stała się całkowicie niezdolna do pracy do ukończenia 16 lat lub w trakcie nauki przed 25 rokiem życia. W limicie nie uwzględnia się również świadczeń o charakterze jednorazowym (np. jednorazowego zasiłku z pomocy społecznej, zasiłku pogrzebowego) oraz dodatków (np. dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku dla sieroty zupełnej, dodatku kombatanckiego, ryczałtu energetycznego).

Jakie dokumenty będą potrzebne?
Żeby otrzymać świadczenie, trzeba złożyć wniosek. Powinien trafić do instytucji, która wypłaca zainteresowanemu emeryturę lub rentę. Jeśli niepełnosprawny nie ma takiego świadczenia, to  wniosek składa w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W ZUS wniosek ma symbol ESUN. Do wniosku należy dołączyć ważne orzeczenie potwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji. Może to być orzeczenie o:
– całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
– niezdolności do samodzielnej egzystencji,
– całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
– całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
ZUS będzie również honorował orzeczenia wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, zaliczające wnioskodawcę do pierwszej grupy inwalidów (jeśli orzeczenie zachowało ważność).

Jeżeli niepełnosprawny nie ma żadnego z tych orzeczeń, powinien dołączyć do wniosku dokumentację medyczną i zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez swojego lekarza. Osoba, która ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnoprawności, powinna je także dołączyć do wniosku. W takiej sytuacji lekarz orzecznik wyda orzeczenie na podstawie badania pacjenta i dokumentacji medycznej. Może wydać orzeczenie bez bezpośredniego badania, gdy dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca. Wniosek i załączniki może w imieniu niepełnosprawnego złożyć jego pełnomocnik.

Do końca listopada będzie obowiązywał wydłużony termin na wydanie decyzji, ponieważ w tym czasie może wpłynąć ogromna liczba wniosków. Wnioski złożone do 30 listopada ZUS rozpatrzy w ciągu 60 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Później ten termin skróci się do 30 dni.

Małgorzata Korba
rzecznik ZUS w województwie lubelskim