III Przegląd Zespołów Obrzędowych Powiatu Biłgorajskiego

Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju w dniu 11 września 2022 r. organizuje po raz trzeci Przegląd Zespołów Obrzędowych Powiatu Biłgorajskiego, który rozpocznie się o godz. 14.00 na terenie Zagrody Sitarskiej w Biłgoraju. Patronat honorowy na Przeglądem objęli: Pani Beata Strzałka – Poseł na Sejm RP oraz Pan Andrzej Szarlip – Starosta Biłgorajski.

W tegorocznym Przeglądzie zaprezentuje się 6 zespołów:
Zespół Śpiewaczy „Dorbozianki” z Dorboz działający przy Gminnym Ośrodku Kultury w Obszy zaśpiewa obrzędowe dawne pieśni weselne,
Zespół „Zorza” z Dereźni – działający przy Gminnym Ośrodku Kultury w Biłgoraju zobaczymy w przedstawieniu pt. „Lanie wosku u Kowalki”,
Zespół „Czeremcha” z Gromady – działający przy Gminnym Ośrodku Kultury w Biłgoraju zaprezentuje widowisko pt. „Jak córke szewca swatali”,
Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego – działający przy Gminnym Ośrodku Kultury w Biłgoraju – pokaże widowisko pt. „Proszenie na wesele”,
Ludowy Zespół Śpiewaczy „Aleksandrowiacy” z Aleksandrowa zaśpiewa pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego, a szczególnie z Aleksandrowa w tradycyjnych strojach biłgorajskich.
Kapela Ludowa „Krążałka” zagra i zaśpiewa pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego.

Patronat honorowy na Przeglądem objęli: Pani Beata Strzałka – Poseł na Sejm RP oraz Pan Andrzej Szarlip – Starosta Biłgorajski.

Patronat medialny: TVP 3 Lublin, Polskie Radio Lublin, Katolickie Radio Zamość, Kronika Tygodnia, , bilgoraj.com.pl, TV Biłgoraj, bilgorajska.pl, NOWa Gazeta Biłgorajska, Biłgorajska Telewizja Kablowa, Tanew.

Zadanie pod nazwą III Przegląd Zespołów Obrzędowych Powiatu Biłgorajskiego realizowana przez Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju uzyskało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Edycja 2022.

ZESPOŁY:
Zespół „Czeremcha” z Gromady – „Jak córke szewca swatali”
Zespół „Czeremcha” z Gromady powstał w 1999 r. Ubrany w rekonstruowane stroje sitarskie swoje umiejętności wokalne i teatralne prezentuje na przeglądach gminnych oraz ponadlokalnych.
Zespół wziął udział w widowisku Wspólnoty GOK „Wszystkie nasze dzienne sprawy”, a w 2019 r. samodzielnie zadebiutował w dziedzinie teatru obrzędowego autorskim widowiskiem „Darcie pierza pannie młodej na wiano” otrzymując wyróżnienie na XVII Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru Ludowego” w Starym Dzikowie i nagrodę na 36. Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie. Znaczącym wyróżnieniem dla zespołu była prezentacja spektaklu na VI Festiwalu Wiejskich Teatrów ZWYKI w Teatrze Polskim w Warszawie. Kolejne widowisko „Kiszenie kapusty”, zaprezentowane na II Przeglądzie Zespołów Obrzędowych Powiatu Biłgorajskiego w ubiegłym roku, z sukcesem pokazali na 47. Międzywojewódzkim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie.
W tym roku stworzyli nowy spektakl pt. „Jak córke szewca swatali”, który na tegorocznym Przeglądzie będzie miał swoją premierę. Scenariusz i reżyseria Teresa Kornik.
Akcja widowiska rozgrywa się w chacie szewca, którego poznajemy przy naprawianiu butów sąsiadom. Rodzina prowadzi gospodarstwo rolne, gdzie głównym źródłem utrzymania jest zysk z uprawy tytoniu. Gospodarz jednak w każdej wolnej chwili, zgodnie z tradycją rodzinną, dorabia jako szewc. Gospodarze mają wielkie zmartwienie, bo dorosła córka nie myśli o zamążpójściu, a na rodzinnej gospodarce ma zostać syn. Rodzice postanawiają więc córkę wyswatać.

Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego – „Proszenie na wesele”
Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego powstał w 2004 r. Na scenie doskonale prezentuje się w zrekonstruowanych strojach sitarskich. Reprezentuje swoje miejscowości na uroczystościach gminnych i ponadlokalnych. Zespół brał udział w widowisku Wspólnoty GOK „Wszystkie nasze dzienne sprawy”, stworzył też 4 własne sztuki pt. „Sieroca dola”, którą zaprezentował w 2016 r. na Międzywojewódzkim Sejmiku Teatrów Wiejskich w Tarnogrodzie i widowisko „Przy grabieniu ściółki”, za które otrzymał wyróżnienie w 2018 r. na Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru” w Starym Dzikowie. Widowisko „Wieczórek u Dziurzychy” zespół zaprezentował w tym roku na 47. Międzywojewódzkim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie. Najnowsze widowisko pt. ”Proszenie na wesele” na tegorocznym III Przeglądzie Zespołów Obrzędowych Powiatu Biłgorajskiego zaprezentuje po raz pierwszy.
„Proszenie na wesele” – widowisko przygotowane na podstawie wspólnego scenariusza zespołu „Sąsiadeczki”.
Widowisko pokazuje dawny zwyczaj proszenia na wesele. Panna młoda wraz z druhną idą od domu do domu, zaczynając od najważniejszych – matki i ojca chrzestnego i zapraszają na wesele. Jednocześnie proszą wszystkich domowników o błogosławieństwo na nową drogę życia.

Zespół „Zorza” z Dereźni – „Lanie wosku u Kowalki”
Zespół „Zorza” powstał w 2006 r. i uświetnia wszystkie uroczystości lokalne i gminne.
W 2019 r. zadebiutował autorskim widowiskiem pt. „Korbon dla Jagusi”, które z powodzeniem zaprezentował podczas 44. Międzywojewódzkiego Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Tarnogrodzie, a w tym samym roku na XVII Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru Ludowego” w Starym Dzikowie zdobył II nagrodę. Kolejne widowisko zespołu pt. „Poratujecie Kumo” zostało zaprezentowane w ubiegłym roku na 46. Międzywojewódzkim i 38. Ogólnopolskim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie oraz na XIX Przeglądzie w Starym Dzikowie, gdzie zostało docenione I nagrodą i nagrodą specjalną Marszałka Województwa Podkarpackiego. W tym roku stworzyli nowy spektakl „Lanie wosku u Kowalki”, który z sukcesem zaprezentowali na 47. Międzywojewódzkim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie otrzymując nominację na Ogólnopolski Sejmik.
„Lanie wosku u Kowalki” scenariusz Józefa Oszajca.

Akcja widowiska rozgrywa się w wiejskiej izbie, w wigilię św. Andrzeja. Jest to opowieść o kobiecie, która zajmuje się wylewaniem wosku. Wosk jest tu najważniejszy, odkrywa ludzkie tajemnice i pomaga wyleczyć różne dolegliwości. Wosk leczy z przestrachu, przepowiada przyszłość, oraz przynosi ludziom ulgę w chorobach, nawet wówczas, kiedy medycyna okazuje się bezsilna.

Kapela Ludowa „Krążałka” – Pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego
Kapela Ludowa „Krążałka” powstała w2011 r.
Kapelę tworzą utalentowani muzycy z liderem Janem Szymaniakiem na czele, który przygrywa na akordeonie i śpiewa męskie partie utworów. Na skrzypcach gra Czesław Kowal, na klarnecie przygrywa Andrzej Nizio, na bębenku biłgorajskim gra i śpiewa w kapeli Robert Sarecki, a na kontrabasie przygrywa Jerzy Odrzywolski, który w kapeli również prezentuje swoje zdolności wokalne. Damskim wokalem i urokiem osobistym czaruje w kapeli Krystyna Kufera, która nie tylko doskonale prezentuje się na scenie i stanowi urodziwy dodatek do swoich kolegów muzyków, ale również zachwyca śpiewem. Dodatkowymi atutami kapeli są przepiękne stroje biłgorajsko – tarnogrodzkie, w których występują artyści oraz tradycyjny repertuar, w skład którego wchodzą utwory pochodzące z okolic Biłgoraja, a które zebrał i opracował Jan Szymaniak. Kapela występuje na wszelkiego rodzaju imprezach i uroczystościach organizowanych nie tylko na terenie Gminy Biłgoraj ale również na terenie całego województwa i po za jego granicami.
Sukcesy Kapeli to: I nagroda na Przeglądzie Kolęd i Pastorałek w Hedwiżynie, II nagroda na Międzypowiatowym Przeglądzie Kolęd „Krzeszowskie Kolędowanie 2017” i III nagroda na Międzypowiatowym Przeglądzie Kolęd w Polichnie, zdobyte II nagrody – na Festiwalu Ludowym „Z kulturą i o kulturze” w Łopienniku, na I Roztoczańskim Festiwalu Kapel Ludowych w Zwierzyńcu i na II Powiatowym Festiwalu Zespołów Ludowych w Biłgoraju. Znaczącym sukcesem Kapeli jest II nagroda na VI Ogólnopolskim Konkursie Kapel Ludowych na Szlaku Kultur Chojnice 2019 i wyróżnienie na XXI Ogólnopolskim Festiwalu Kolęd w Puławach.
Pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego.

Zespół Śpiewaczy „Dorbozianki” z Dorboz – Pieśni weselne
Zespół „Dorbozianki” powstał w 1978r. z inicjatywy Pani Kazimiery Wurszt, która od czasu powstania do chwili obecnej nieprzerwanie jest jego przewodniczącą. Zespół w swoim repertuarze posiada pieśni ludowe (obrzędowe), przyśpiewki, kolędy, ballady oraz piosenki rosyjskie i pieśni partyzanckie. W swojej działalności zespół stara się jak najlepiej pielęgnować, prezentować najstarsze, niejednokrotnie unikalne już pieśni i przyśpiewki związane z dawnymi obyczajami, jednocześnie wciąż poszukuje takiego właśnie repertuaru, który później wiernie prezentuje podczas swoich występów. W swojej ponad 40-letniej działalności „Dorbozianki” brały udział w niezliczonej ilości przeglądów, festiwali, konkursów i spotkań o charakterze lokalnym jak i ogólnopolskim, zdobywając w nich wiele nagród i wyróżnień.
Zespół Śpiewaczy „Dorbozianki” z Dorboz od początku swojego istnienia do chwili obecnej nieprzerwanie bierze czynny udział w działalności kulturalnej lokalnego środowiska. Swoją działalnością przyczynia się do zachowania miejscowej gwary oraz folkloru pieśniowego. Pielęgnuje zwyczaje i związane z nimi zachowania, podtrzymując wciąż żywe przejawy obrzędowości dorocznej i rodzinnej. Uświetnia różnej rangi uroczystości, nie tylko na terenie gminy, ale również o zasięgu ponadlokalnym. Występując na przeglądach i festiwalach zajmuje często czołowe miejsca, zdobywając tym samym wiele nagród i wyróżnień. Przez swoją działalność artystyczną Zespół przyczynia się do podtrzymywania lokalnych tradycji oraz rozsławia Gminę Obsza na terenie kraju. Strojem identyfikuje piękny i bogaty kulturowo teren biłgorajski.
Pieśni weselne.

Ludowy Zespół Śpiewaczy „Aleksandrowiacy” – Pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego
Zespół istnieje od 1974 i należy do znanych i cenionych zespołów Biłgorajszczyzny. Kierownikiem zespołu jest Pani Janina Bielak. O poziomie zespołu świadczą liczne nagrody i wyróżnienia zdobyte na festiwalach, konkursach, przeglądach w prawie półwiekowej swojej działalności.
Pieśni ludowe z regionu biłgorajskiego, a szczególnie z Aleksandrowa.