Nie palmy śmieci w paleniskach domowych!

W sezonie zimowym nasilają się uciążliwości związane ze spalaniem odpadów w paleniskach domowych. Toksyczne, gryzące zapachy, szkodzą naszemu zdrowiu oraz środowisku naturalnemu.

Bazując na wieloletnich wynikach wykonanych pomiarów przez inspektoraty ochrony środowiska w okresie grzewczym w powietrzu zauważalny jest wyraźny wzrost poziomów stężeń związków takich jak dwutlenek siarki, tlenek węgla, tlenek azotu, benzoalfapiren, jak również zanieczyszczenia pyłowe. Powodów takiego stanu upatruje się m. in. w niewłaściwej gospodarce domowymi odpadami, a konkretnie faktu ich spalania w przydomowych kotłowniach, bezpośrednio w paleniskach pieców wraz z węglem czy drewnem.

Jak podkreślają przedstawiciele Wydziału Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Biłgoraju spalaniu w piecach domowych takich odpadów, jak plastikowe opakowania, folie, laminaty, odpady z płyt wiórowych, ścinki gumy, skóry, tkaniny czy opony, towarzyszy uwalnianie się do powietrza m. in. metali ciężkich, dioksyn, furanów, czy też wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – związków mających bardzo negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie człowieka, szkodliwych, często rakotwórczych. Zanieczyszczenia emitowane z kominów naszych domów, nie wyposażonych w urządzenia oczyszczające gazy odlotowe, nie są przenoszone na duże odległości, rozrzedzone i rozproszone przez wiatr. Związki te opadają na pobliskie ogródki, trawniki, zbiorniki wodne, osadzają się w płucach. Spalając odpady w piecach trujemy więc siebie, sąsiadów, powietrze, wodę, glebę. Ponadto spalanie tego typu odpadów wpływa niekorzystnie na stan techniczny urządzeń grzewczych, przewodów kominowych, prowadząc często do zapalenia się sadz.

Spalanie odpadów z naruszeniem przepisów ustawy o odpadach jest wykroczeniem podlegającym karze aresztu lub grzywny. Następująco przedstawia się stan prawny dotyczący spalania odpadów w piecach domowych na 2013 r.:
Spalanie odpadów może być prowadzone wyłącznie w spalarniach lub współspalarniach odpadów, spełniających wszystkie określone w przepisach wymagania dla instalacji termicznego przekształcania odpadów, umożliwiające osiągnięcie takiego poziomu termicznego przekształcenia, przy którym ilość i szkodliwość odpadów i innych emisji powstających wskutek termicznego przekształcania odpadów (pozostałości z termicznego przekształcania odpadów) dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, będzie jak najmniejsza. Wymagania te nie tylko określają minimalne wartości temperatury podczas prowadzenia procesu, ale także m. in. wymagania techniczne urządzeń, dopuszczalne wartości emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz sposób postępowania w przypadku np. awarii urządzeń. Wymagania te mają na celu w szczególności ograniczenie negatywnego oddziaływania tych instalacji na środowisko.
Należy zatem stwierdzić, iż niedopuszczalne jest spalanie takich odpadów w piecach i kotłowniach domowych ze względu na fakt, iż nie spełniają one wyżej wspomnianych wymagań dla instalacji termicznego przekształcania odpadów, a w szczególności standardów emisyjnych, przez co zanieczyszczenia mogą przedostawać się do atmosfery w ramach tzw. niskiej emisji do powietrza.

Wyjątek stanowią jedynie odpady wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku, pod warunkiem, że wskazaną w nim metodą odzysku danego odpadu jest wykorzystanie go jako paliwa. W świetle przepisów powyższego rozporządzenia należy stwierdzić, iż w piecach i kotłowniach domowych mogą zostać spalone wyłącznie te odpady, których termiczne przekształcenie w tego typu instalacjach nie spowoduje negatywnego wpływu na środowisko. Niektóre rodzaje odpadów dozwolone jako paliwo to:
– Odpadowa masa roślinna;
– Odpady z gospodarki leśnej;
– Odpady kory i korka;
– Trociny, wióry, ścinki, drewno z wyłączeniem trocin, wiórów, ścinek pochodzących z obróbki płyt wiórowych;
– Opakowania z papieru, tektury i drewna;
– Drewno (do wykorzystania jako paliwa, o ile nie jest zanieczyszczone impregnatami i powłokami ochronnymi);
– Odpady ulegające biodegradacji, kartony.

Organami właściwymi do podejmowania działań kontrolnych zmierzających do zapobiegania nieprawidłowemu postępowaniu z odpadami jest Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska odnośnie podmiotów gospodarczych zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska lub wójt, burmistrz lub prezydent miasta odnośnie osób fizycznych zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Nawiązując do powyższego, zgodnie z art. 363 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może w drodze decyzji, nakazać osobie fizycznej, której działalność negatywnie wpływa na środowisko, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Należy także dodać, iż właściciele nieruchomości, których prawo własności zostało naruszone przez emmisję, mogą dochodzić swoich praw na drodze cywilnoprawnej, występując do sądu powszechnego przeciwko właścicielom sąsiednich nieruchomości, z roszczeniami o zaniechanie naruszeń. Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy o odpadach, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może w drodze decyzji nakazać posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania.

Zgodnie z art. 176 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach kto wbrew przepisowi art. 33 ust. 1 w/w ustawy prowadzi procesy przetwarzania odpadów w sposób niezapewniający, aby procesy te nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska lub kto wbrew przepisowi art. 33 ust. 1 prowadzi procesy przetwarzania odpadów w sposób niezapewniający, aby odpady powstające z tych procesów nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska podlega karze aresztu lub grzywny.

Nie narażajmy siebie, rodziny, sąsiadów na wdychanie związków toksycznych powstałych w procesach niewłaściwego spalania! Nie trujmy środowiska oraz siebie nawzajem!