nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa
Odpowiadając na liczne pytania i wątpliwości dotyczące roli i uprawnień leśniczych w nadzorze nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa oraz praw i obowiązków właścicieli lasów, informuję:
1. Powód i cel wprowadzenia nadzoru nad lasami niepaństwowymi.
Głównym powodem ograniczenia konstytucyjnego prawa własności w odniesieniu do lasów związane jest z rola jaką lasy odgrywają dla środowiska. Lasy to płuca ziemi, filtrują powietrze, pochłaniają z atmosfery szkodliwy dwutlenek węgla i inne zanieczyszczenia a w zamian wydzielają do atmosfery niezbędny do życia ludzi i wszystkich istot żywych tlen. Ponadto zbogacają powietrze w parę wodną oraz olejki eteryczne. Mają ogromne znaczenie w kształtowaniu mikro i makro klimatu, przeciwdziałają osuwiskom i stabilizują obieg wody w przyrodzie. Zapobiegają również erozji, wyjaławianiu i stepowieniu gleb oraz przyczyniają się do ochrony potencjału genetycznego. Lasy stanowią doskonałą zaporę dla wiatru i ochronę przed powodziami, są miejscem wypoczynku i rekreacji, podnoszą walory krajobrazowe danego terenu i są nieocenionym bogactwem naturalnym, schronieniem i domem dla tysięcy, roślin oraz zwierząt. Korzystny wpływu lasów na klimat, powietrze, wodę, glebę, równowagę przyrodniczą, a przez to szerokie oddziaływanie na warunki życia i zdrowia człowieka ma dużo większe znaczenie niż tylko zaspokajanie potrzeb ich właścicieli. Aby zachować wszystkie funkcje lasów wprowadzono ustawą o lasach zasadę powszechnej ochrony lasów. Do sprawowania pieczy nad przestrzeganiem tej najważniejszej zasady powołano nadzór nad lasami.
2. Nadzór leśny
Nadzór nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa na terenie powiatu biłgorajskiego sprawuje Starosta Biłgorajski prowadząc – przy pomocy własnych służb – gospodarkę leśną na podstawie uproszczonego planu urządzenia lasu lub inwentaryzacji stanu lasu.
Nadzór to zespół oddziaływań organu administracji publicznej na osoby fizyczne i prawne posiadające lasy, w celu wykonania ciążących na tych osobach obowiązków wynikających z ustawy o lasach. Przez nadzór rozumie się zatem prawo do sprawowania kontroli nad czyjąś działalnością, połączone z uprawnieniem do merytorycznego korygowania tych czynności.
Leśniczy sprawujący nadzór nad gospodarką leśną ma prawo do:
- nieograniczonego wstępu na działki leśne,
- prowadzenia czynności administracyjnych,
- lustracji, kontroli, opiniowania,
- ustalania kierunków prowadzenia gospodarki leśnej na zasadach racjonalnego gospodarowania,
- cechowania i legalizacji pozyskanego drewna,
- pomocy prawnej właścicielom lasów i doradztwa w zakresie swoich kompetencji,
- nakazywania wykonania określonych czynności w przypadku stwierdzenia niedopełnienia obowiązków przez właścicieli lasów,
- wydawania decyzji administracyjnych,
- kontroli wykonania decyzji.
3. Prawa i obowiązki właścicieli lasów
Właściciel lasu ma prawo:
- pozyskiwać drewno w posiadanym lesie zgodnie z uproszczonym planem urządzania lasu, decyzją Starosty wydaną na podstawie inwentaryzacji stanu lasu lub zasadami określonymi przez nadzór nad lasami,
- pozyskiwać drewno nie zgodnie z uproszczonym planem urządzania lasów w przypadku wystąpienia po stronie właściciela sytuacji nadzwyczajnej i losowej,
- otrzymać dotację z budżetu państwa na pokrycie kosztów zagospodarowania i ochrony związanych z przebudową drzewostanów uszkodzonych przez gazy i pyły przemysłowe,
- otrzymać dotację z budżetu państwa na częściowe lub całkowite pokrycie kosztów zalesienia gruntów, przeznaczonych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
- do bezpłatnego doradztwa w zakresie gospodarki leśnej, po zwróceniu się w tej sprawie do nadleśniczego,
- do pomocy nadleśniczego w zwalczaniu przestępstw i wykroczeń w posiadanym lesie, na swój wniosek w tej sprawie,
- występować w uzasadnionych przypadkach z wnioskiem popartym opinią zarządu gminy, do nadleśniczego, o nieodpłatny przydział sadzonek na odnowienie lasu zgodnie z uproszczonym planem urządzania lasu,
- zakazać wstępu do lasu stanowiącego jego własność, oznaczając ten las tablicą z odpowiednim napisem.
Obowiązki właścicieli lasów:
Ustawa o lasach zobowiązuje właściciela lasów, do prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej według uproszczonego planu urządzenia lasu, a w szczególności do:
- zachowania w lasach roślinności leśnej,
- ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu, inicjowania odnowienia naturalnego odnowienia,
- pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej,
- przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji starosty,
- racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez:
- pozyskiwanie drewna nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
- pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.
opr. K. Bocian
