Biłgorajski „Piróg”
Po wielu miesiącach zabiegów, działań promocyjnych, prasowych, telewizyjnych, degustacjach, prezentacjach, wygranym finale na najlepszy regionalny produkt żywnościowy Pieróg (Piróg) biłgorajski, na wniosek Starosty Biłgorajskiego i Marszałka Województwa Lubelskiego został wpisany na listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Dziś wiele ze Staropolskich receptur polskiej kuchni uległo zapomnieniu. Biłgorajski pieróg przeżywa swój renesans, chociaż rarytas ten stracił rangę Świątecznego pieczywa. Stał się powszechnym wypiekiem piekarni mechanicznych z których trafia na sklepowe półki.
Kto raz spróbował biłgorajskiego pieroga ten staje się jego stałym smakoszem. Dawniej pieróg wypiekano na trzonie w piecu chlebowym, podsypywano spód otrębami, dziś pieróg wypieka się w blaszkach i najczęściej w piekarnikach elektrycznych. Nie zmieniło to jednak właściwości ani smaku Pieroga.
Pieróg Biłgorajski wyglądem przypomina pasztet, na zewnątrz zapieczona powłoka w przekroju można wyróżnić drobne cząstki składników, które tworzą zespoloną masę. Wypiekany jest w różnych formach okrągły lub prostokątny. Wielkość pieroga jest zależna od potrzeb i upodobań ale najczęściej, w domach wypiekany jest w dużych prostokątnych blaszkach. W sprzedaży natomiast występują znacznie mniejsze formy, także prostokątne.
Na zewnątrz ma kolor ciemno słomkowy do jasnego brązu. Zależnie od upodobań, bardziej lub mniej przypieczony. Konsystencja pieroga jest stała, zbita mięsista masa, którą z łatwością można przełamać lub rozkruszyć. Zapach pieroga łączy ze sobą zapach gotowanych ziemniaków i gryczanej kaszy – tak samo jest ze smakiem, ten jednak wzbogacony jest lekko kwaśno białym serem oraz skwarkami i przyprawami. Pieróg biłgorajski wypieka się bez skórki zwany „łysym” oraz w drożdżowej skórce. Niektórzy porównują go do słonego ciasta lub babki ziemniaczanej, ma on jednak inny zupełnie specyficzny smak. Wspaniale smakuje podawany z mlekiem.
Ten niegdyś świąteczny wypiek z gryczanej kaszy towarzyszył człowiekowi od urodzenia aż do śmierci. Podawany był w czasie przyjęć, wydawanych z różnych okazji. Rozkoszowano się jego smakiem na chrzcinach, ucztach weselnych, biesiadach świątecznych i okolicznościowych (np. wejście do nowego domu) oraz na uczcie pogrzebowej. Nie obyły się bez niego wykopki ziemniaków. Wypiekano go na Boże Narodzenie i Wielkanoc. Mniemano, że święta bez tej wspaniałości, to żadne święta. Obdarowywano nim kolędników. Tak więc „Pieróg” (Piróg) Biłgorajski dawniej nazywany także „krupniakiem” od 29 września 2005 roku obok „sita” stał się kolejnym znakiem towarowym Ziemi Biłgorajskiej.
BIŁGORAJSKI PIERÓG NAJLEPSZY W WOJEWÓDZTWIE
Dnia 6 sierpnia 2006r. w Muzeum Wsi Lubelskiej odbył się Finał Wojewódzki Konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”.
W imieniu producentów PIEROGA BIŁGORAJSKIEGO do konkursu przystąpiło Starostwo Powiatowe w Biłgoraju wraz z Zagrodą „Roztocze” z Obszy Państwa Zofii i Henryka Kaproń, która jako jedyna zgłosiła się do uczestnictwa w konkursie. Oprócz pieroga Zagroda „Roztocze” prezentowała „Wigilijne gołąbki z kaszą gryczaną” oraz nalewkę „Obszyk”.
W wyniku w/w konkursu PIERÓG BIŁGORAJSKI otrzymał nominacje do „Perły 2006” – Krajowego Finału Konkursu, który odbędzie się w Poznaniu w czasie trwania Targów Polagra – Farm, w dniach 12 – 15 października.
Oprócz pieroga nominację otrzymał Pan Marian Burek – PPHU Marysin za „Szynkę puławską”.
W konkursie 65 wystawców prezentowało 100 potraw, z terenu Powiatu Biłgorajskiego startował jeszcze jeden producent, Firma Produkcyjno Usługowo Handlowa Pana Mariana Pintala z Biszczy, który do konkursu zgłosił „Miód gryczany”.
Zakończyła się VI edycja konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” na najlepszy regionalny produkt żywnościowy. Konkurs organizowany jest przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego, pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz marszałków województw. Naszym partnerem merytorycznym i organizacyjnym w regionach są wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego oraz urzędy marszałkowskie.
Konkurs ma charakter dwustopniowy: w I etapie oceniane są produkty na 16 finałach regionalnych. Przyznawane są nagrody w czterech kategoriach. Ponadto spośród produktów nagrodzonych w regionach nominowane są produkty do nagrody honorowej „Perła”.
W tym roku nominowane zostały 32 produkty. Spośród nich kapituła konkursowa w składzie:
- Izabella Byszewska – Przewodnicząca, członek Zarządu Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego
- Marek Gąsiorowski -kierownik Programu Agro-Smak 2 Fundacji Fundusz Współpracy
- Dariusz Goszczyński – wicedyrektor Departamentu Rynków Rolnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Krzysztof Karman – kierownik Redakcji Audycji Rolnych TVP1
- Dr Barbara Ogrodowska – etnograf, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
- Dr Grzegorz Russak -prezes Zarządu polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego
- Dr Aleksandra Swulińska-Katulska – kierownik Zakładu Wiejskiego Gospodarstwa Domowego Akademii Rolniczej im. A.Cieszkowskiego w Poznaniu Dr Justyna Wasilewko – z-ca Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
- Jan Zwoliński – kierownik redakcji rolnej Polskiego Radia Programu l
przyznała 18 statuetek „Perła 2006”. Otrzymały je następujące produkty:
- Ogórki konserwowe ścinawskie – Teofil Szelwika, ZPHiPOW Ścinawa
- Półgęski – Krystyna Kamińska, Stowarzyszenie Gminnej Rady Kobiet w Nakle n. Notecią
- Szynka rolowana ze świni złotnickiej – Stefan Słociński
- Śliwka Damacha – Barbara Kapusta
- Młodzowy kuch z kruszonką – Bernadeta Puzdrowska
- Staropolski chleb sanacyjny na liściu kapusty – Anna Surmacz, PPHU „ANMAR”
- „Mioduszki” grzyby w zalewie miodowej – Bernadeta Kruszyńska
- Krupiak – pieróg biłgorajski – Starostwo powiatowe w Biłgoraju
- Chleb wiejski na zakwasie z pieca ceglanego – Grzegorz Pabjańczyk, PPHU „Naturex”
- Mąka pszenna podlaska – Krzysztof Kluczyński, „Eko-Mega” Podlaski Młyn Wodny
- Kiełbasa jałowcowa swojska – Małgorzata Dąbrowska
- Polędwica w ziołach – Stanisław Mądry
- Szynka puławska – Marian Burek FPHU „Marysin”
- Borowik wielkopolski – Łukasz Swędrowski, Przetwórstwo Rolno-Spożywcze „Jagoda”
- Wino ze śliwek – Barbara Modrzejewska
- Kumpia wieprzowa – Andrzej Modzelewski
- Bulwiok – zespół „Futomianie”
- Porter Czarny Boss – BOSS Browar Witnica S.A.
Wszystkim nagrodzonym gratulujemy. „Perły” wręczane były w czasie Targów Polagra Farm w Poznaniu.
Dziękujemy naszym parterom za współpracę, a zwłaszcza specjalistkom z ośrodków doradztwa rolniczego oraz urzędom marszałkowskim. Dziękujemy sponsorom nagród: urzędom marszałkowskim, regionalnym oddziałom banków spółdzielczych oraz regionalnym oddziałom Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, urzędom wojewódzkim, wojewódzkim związkom kółek rolniczych.
Organizacja konkursu dofinansowana została ze środków Programu „Agro Smak 2” Fundacji Fundusz Współpracy. Patroni medialni: TYP1, TVP3, Polskie Radio Program 1, Pierwszy Portal Rolny.
