Program usuwania azbestu

Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest
na terenie Powiatu Biłgorajskiego – Aktualizacja

Przedmiotem opracowania jest Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest na terenie Powiatu Biłgorajskiego – Aktualizacja, który stanowi aktualizację Programu Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest na terenie Powiatu Biłgorajskiego” przyjętego przez Radę Powiatu w Biłgoraju Uchwałą Nr VI/44/2011w dniu 6 maja 2011r.

Aktualizacja w 2018 roku Programu Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest na terenie Powiatu Biłgorajskiego ma na celu:

• wypełnienie obowiązku ustawowego dotyczącego posiadania i wdrażania lub aktualizacji programu usuwania azbestu,
• koordynację działań zmierzających do wyeliminowania wyrobów i odpadów zawierających azbest znajdujących się na terenie powiatu w perspektywie do 2032 roku.

Dokument jest realizacją wymagań zawartych w „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, przyjętego Uchwałą Nr 39/2010 Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.

Program skierowany jest do wszystkich mieszkańców powiatu, a szczególnie do tych właścicieli nieruchomości, na których stwierdzono występowanie wyrobów zawierających azbest.

Realizatorami i uczestnikami Programu są:

• Starosta Powiatu Biłgorajskiego,
• Burmistrzowie i Wójtowie gmin powiatu,
• Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Biłgoraju,
• podmioty dokonujące usuwania, transportu i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest,
• właściciele i zarządcy obiektów, w których znajdują się wyroby zawierające azbest,
• właściciele i administratorzy instalacji, w których poddaje się unieszkodliwieniu odpady zawierające azbest.

Przez wiele lat azbest był najpopularniejszym i najtańszym surowcem do wyrobu materiałów budowlanych. Kiedy dowiedziono jego szkodliwości dla zdrowia ludzi, wzbudziło to wiele sporów i kontrowersji. Z jednej strony w sporze stanęli lekarze i ekolodzy, a z drugiej, producenci stosujący azbest. Ostatecznie konflikt zakończył się w czerwcu 1997 r. uchwaleniem przez Sejm RP ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Powyższą ustawą zakazano produkcji i stosowania wyrobów zawierających azbest. Pozostał jednak problem z unieszkodliwianiem azbestu zastosowanego w wyrobach już użytkowanych, które wcześniej czy później staną się odpadami.

W związku z tym został podjęty proces usuwania azbestu na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym. Skoordynowane działania w tym zakresie na poszczególnych poziomach zarządzania mają pozwolić na dokonanie zintegrowanej oceny skali zagrożenia azbestem oraz mają przyczynić się do procesu likwidacji materiałów azbestowych z zachowaniem zasady minimalizacji odpadów oraz ich bezpiecznego składowania. Działania programowe, jak i też dotyczące samego postępowania z azbestem należącym do grupy odpadów niebezpiecznych, wynikają z procedur ustawowych będących wynikiem dostosowania prawa dotychczas obowiązującego w Polsce do wymogów UE. Przepisy obowiązujące w kraju w sposób szczególny obligują samorządy wszystkich szczebli do uczestnictwa w tym procesie, dla zapewnienia ochrony życia i zdrowa ludzi oraz ochrony środowiska naturalnego zgodnie z konstytucją i zasadą zrównoważonego rozwoju.

Program zaktualizowano kierując się koniecznością likwidacji negatywnego oddziaływania na zdrowie człowieka i środowisko naturalne wyrobów zawierających azbest w powiecie biłgorajskim.

Dla osiągnięcia pożądanego stanu w zakresie likwidacji azbestu przedstawiono układ zamierzonych czynności, będących programem zadań i prac przyjętych do realizacji w określonym czasie.

Program został opracowany na podstawie informacji uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Biłgoraju oraz od gmin wchodzących w skład powiatu. Korzystano również z informacji zawartych w Bazie Azbestowej.

Wszystkie ww. jednostki udostępniły posiadane przez siebie informacje będące istotnym źródłem danych służących analizie i weryfikacji stanu aktualnego w zakresie gospodarowania wyrobami zawierającymi azbest na terenie powiatu.

Aktualizując dokument kierowano się w szczególności zapisami „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, z którego założeniami niniejszy Program jest zgodny.

Program zawiera:

• Charakterystykę powiatu.
• Omówienie problematyki związanej z azbestem, w tym przedstawienie wytycznych i regulacji prawnych dotyczących usuwania wyrobów zawierających azbest.
• Analizę wyników inwentaryzacji ilości wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu.
• Strategię (cele i zadania) postępowania z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest.
• Harmonogram (czasowy, finansowy) usuwania wyrobów zawierających azbest.
• Przedstawienie źródeł finansowania usuwania azbestu oraz ich analiza w odniesieniu do możliwości pozyskania środków przez gminy oraz przez mieszkańców powiatu.
• Wskaźniki służące do monitorowania stopnia realizacji Programu.

W związku z tym, iż na terenie powiatu biłgorajskiego nie ma składowiska odpadów azbestowych. odpady azbestowe są unieszkodliwiane na składowiskach poza terenem Powiatu, a w szczególności na składowisku odpadów niebezpiecznych Piaski Zarzecze II w gm. Kraśnik, a także na składowisku odpadów niebezpiecznych w Poniatowa Wieś, oraz w Srebrzyszczu gm. Chełm.

Obowiązki wykorzystujących wyroby zawierające azbest

Przepisy prawne nakładają na właścicieli, zarządców lub użytkowników miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest następujące obowiązki:

1. Wykonanie inwentaryzacji zastosowanych wyrobów zawierających azbest, poprzez sporządzenie spisu z natury.
2. Wynik inwentaryzacji przedstawia się w Informacji o wyrobach zawierających azbest.
   Informację należy sporządzić w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami przedkładają właściwemu Burmistrzowi lub Wójtowi a osoby prawne – Marszałkowi Województwa. Drugi egzemplarz Informacji należy przechowywać przez okres jednego roku, do czasu sporządzenia następnej Informacji, ponieważ dokument ten podlega corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku.
3. Przeprowadzanie kontroli okresowej stanu wyrobów zawierających azbest. Z kontroli sporządza się w jednym egzemplarzu Ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest Ocena pozwala określić stopień pilności usuwania wyrobów azbestowych:

– stopień pilności I – wymagane pile usunięcie lub zabezpieczenie,
– stopień pilności II – wymagana ponowna ocena w terminie do 1 roku,
– stopień pilności III – wymagana ponowna ocena w terminie do 5 lat.

4. Przechowywanie Oceny łącznie z dokumentacją miejsca zawierającego azbest, obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub dołączenie Oceny do książki obiektu budowlanego.
5. Usunięcie wyrobów zawierających azbest, zakwalifikowanych zgodnie z Oceną do wymiany na skutek nadmiernego zużycia lub uszkodzenia (stopień pilności I) lub ich zabezpieczenie, a po dokonaniu zabezpieczenia ponownie sporządzenie Oceny w terminie 30 dni od daty wykonania zabezpieczenia.
6. Przed rozpoczęciem prac polegających na zabezpieczaniu lub usuwaniu wyrobów zawierających azbest, zgłoszenie tych prac do Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Biłgoraju.

Do końca 2032 roku trzeba usunąć wszystkie wyroby zawierające azbest z użytkowanych budynków, instalacji lub urządzeń z wyjątkiem odpowiednio zabezpieczonych dróg utwardzonych odpadami azbestowymi oraz wyłączonych z użytkowania podziemnych instalacji zawierających rury azbestowo-cementowe. Usuwanie wyrobów zawierających azbest z obiektu musi się odbywać z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Prace te mogą wykonywać wyłącznie uprawnione podmioty. Wykonawca robót, przed przystąpieniem do prac polegających na usunięciu wyrobów zawierających azbest, ma obowiązek przeszkolenia przez uprawnioną instytucję zatrudnianych pracowników w zakresie bhp przy zabezpieczaniu i usuwaniu azbestu, opracowania szczegółowego planu prac usuwania wyrobów azbestowych, posiadania niezbędnego wyposażenia technicznego
i socjalnego oraz zgłoszenia zamiaru prowadzenia prac organom nadzoru budowlanego, inspekcji pracy i inspekcji sanitarnej w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac. Wykaz przedsiębiorców zajmujących się usuwaniem wyrobów zawierających azbest jest dostępny na stronie internetowej Bazy Azbestowej www.bazaazbestowa.gov.pl

Prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest należy prowadzić w sposób uniemożliwiający emisję włókien azbestu do środowiska, a po ich wykonaniu wykonawca prac ma obowiązek złożenia właścicielowi obiektu oświadczenia o prawidłowości wykonania prac oraz o oczyszczeniu terenu z pyłu azbestowego. Oświadczenie należy przechowywać przez okres co najmniej 5 lat.

Odpady azbestowe są docelowo unieszkodliwiane na składowiskach przeznaczonych do składowania odpadów zawierających azbest.

Wykaz aktów prawnych dotyczących problematyki azbestu:

Wymienione poniżej dokumenty, ustawy i rozporządzenia dotyczą usuwania
i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest, minimalizacji negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu oraz likwidacji szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Informują również o obowiązkach i nakazach postępowania z materiałami zawierającymi azbest.

1. Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032.
2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
4. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
5. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest.

Akty wykonawcze (rozporządzenia) ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest:

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest;
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2005 r. w sprawie leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 lipca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2005 r. w sprawie wzoru książeczki badań profilaktycznych dla osoby, która była lub jest zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego w zakładach stosujących azbest w procesach technologicznych, sposobu jej wypełnienia i aktualizacji;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie okresowych badań lekarskich pracowników zatrudnionych w zakładach, które stosowały azbest w produkcji.

Pełny program do pobrania na BIP

Opracowała Barbara Kloc