Zagroda Sitarska
Jedynym, zachowanym w Biłgoraju obiektem budownictwa sitarskiego jest zagroda, położona przy ulicy Nadstawnej 32, należąca do Muzeum Ziemi Biłgorajskiej.
Oto jej krótki opis.
Dom mieszkalny zbudowany został w roku 1810, a jego pierwszym właścicielem był Andrzej Grabiński. Dom jest budynkiem dwutraktowym, konstrukcji węgłowej.
Dach czterospadowy, kryty gontem. Od ulicy znajduje się główne wejście, prowadzące przez ganek nakryty daszkiem, wspartym na czterech kolumienkach. Wewnątrz budynek przedzielony jest na połowę. Obie części składają się z dwóch pomieszczeń- kuchni i pokoju od ulicy. Jeden z pokoi pełnił funkcję pracowni, w której kobiety tkały płócienka. Okna, zgodnie z tradycją dawnego budownictwa sitarskiego i potrzebami warsztatu, są duże (posiadają po 12 szybek), wpuszczając do wnętrza sporo światła. Dom posadowiony jest na wysokiej podmurówce. Pod połową domu znajdują się murowane piwnice, a w jednej z nich murowany i polepiony gliną piec- kuchnia. W pracowni eksponowane są siatki z włosia końskiego, włosianki oraz siatki druciane.
Do domu przylega ścianą szczytową drewutnia, budowla o konstrukcji mieszanej: sumikowo- łątkowej i węgłowej. Dach dwuspadowy pokryty jest gontem. Drzwi proste, zbite z desek. Oprócz składu drewna opałowego pełniła funkcję pracowni sitarza, zajmującego się wyrobem łubów do oprawiania sit. W drewutni zaprezentowano wyrób siatek z łyka tzw. raczy.
W sąsiedztwie drewutni stoi dwukomorowy spichlerz ze stryszkiem. Przy ścianie frontowej znajduje się podcienie, wsparte na trzech słupach. Dach kryty gontem. Na parterze dwie komory do magazynowania płodów rolnych. Strome schodki prowadzą na stryszek. W tym budynku zaprezentowano rozmaite naczynia dłubane przeznaczone do przechowywania ziarna oraz sprzęt do mielenia zboża.
Do spichlerza przylega wozownia, służąca do przechowywania sprzętu rolniczego. To konstrukcja otwarta, w postaci dwuspadowego dachu, krytego gontem, wspartego na 3 słupach i jednej, tylnej, pełnej ścianie. Obejrzeć można tu wozy i sanie.
W zachodniej części zagrody znajduje się budynek inwentarski o węgłowej konstrukcji ścian i dwuspadowym, krytym gontem dachu. Mieściły się tu: owczarnia, obora, stajnia i cielętnik. W owczarni przedstawiono wyrób łubów, służących do oprawiania sit, w oborze wyrób gontów i wrzecion, bednarstwo i kołodziejstwo, w stajni – pracownię garncarską, w cielętniku- olejarnię. W przejeździe budynku wyeksponowano dawny sprzęt rolniczy. Obok budynku inwentarskiego ustawiono drewniany kierat , będący rekonstrukcją dawnego urządzenia.
Zagroda ogrodzona jest z trzech stron płotem sztachetowym, zaś z czwartej – dranicowym, charakterystycznym dla puszczańskich wiosek podbiłgorajskich.
Brama wjazdowa i furtka prowadziły pierwotnie od ulicy. Obecnie umieszczono kilka zrekonstruowanych bram i furtek, występujących w okolicach Biłgoraja, głównie dla celów poznawczych. Ich cechą charakterystyczną są dwuspadowe daszki, kryte gontem. Uzupełnieniem ekspozycji są ule kłodowe.